De manuele lymfdrainage is een behandeltechniek, die erop gericht is het lymfstelsel te stimuleren. Deze stimulatie is nodig om het teveel aan vocht (zichtbaar en onzichtbaar oedeem) beter c.q. sneller via de lymfebanen af te voeren.
In 1932 ontwikkelde Dr. Emil Vodder, een Deense bioloog, samen met zijn echtgenote, een voor die tijd revolutionaire therapie.
De manuele lymfedrainage volgens de methode Vodder
Het bijzondere van de therapie van Dr. Vodder is, dat die niet alleen gericht is op de drainerende werking van het lymfstelsel, maar voorál op de voedende en zuiverende werking van al het lichaamsvocht. Het is een zachte massagevorm en is op het gehele lichaam toepasbaar. Ze heeft als doel de vochtdoorstroming te stimuleren en eventuele stagnatie op te heffen, de immuniteit (weerstand) te verhogen, de stress te verlagen en het hormonale stelsel te optimaliseren. De waterhuishouding wordt direct beïnvloed door de stimulatie van het lymfsysteem, en indirect door het dempen van het verhoogd stressniveau in het lichaam.
In het Therapeuticum Adriaens wordt de behandeling ad modum Vodder toegepast.
Behandeling
Er wordt ritmisch een heel zachte, spiraalvormige druk uitgeoefend op de lymfklieren en lymfbanen; de richting wordt bepaald door de stroomrichting van het lymfstelsel. Heel belangrijk daarbij is het ritme van deze ‘handgreep’. Dat ritme moet namelijk exact overeenkomen met het openen en sluiten van de kleppen in de lymfbanen en in de haarvaatjes, want alleen dan kan al het ‘overtollige’ lichaamsvocht goed worden afgevoerd.
De behandeling, waarbij de patiënt meestal ligt, heeft plaats bij een aangename temperatuur en in een uiterst ontspannen sfeer. Om dit laatste te bereiken, wordt vaak verzocht tijdens de behandeling niet te praten. De duur van de behandeling is afhankelijk van de klacht en zal vrijwel pijnloos zijn. De behandeling begint, indien nodig, met een uitgebreid gesprek, waarin o.a. duidelijk zal worden hoe het lichaam (de mens) functioneert. De massage begint bij de lymfklieren in de hals (de basis) gevolgd door, afhankelijk van de klacht, de lymfklieren in de buikstreek, oksels, liezen en het gelaat. Heeft de patiënt buiten deze gebieden klachten, dan zal daar een specifieke behandeling op volgen.
Bij welke aandoeningen?
Lymfdrainage is toepasbaar bij zeer veel klachten, al dan niet in combinatie met andere therapievormen en compressietherapie. Zo behandelen wij:
- Lymfoedeem
- Zwelling na mond-, kaak- en aangezichtsheelkunde
- Zwelling na esthetische heelkunde
- Verstuikingen
- Bloeduitstortingen
- Spierpijnen en spierletsels
- Dystrofieë
- Orgaanklachten
- Klachten aan het zenuwstelsel (gezichtsverlamming, migraine)
- Huidproblemen
- …
Lymfoedeem
Lymfoedeem is een opstapeling van lymfevocht waardoor zwelling kan ontstaan. Lymfoedeem wordt veroorzaakt door een daling van de transportcapaciteit van het lymfestelsel al dan niet in combinatie met de toename van de belasting op het lymfestelsel. Afhankelijk van welke lymfeklieren en lymfevaten minder goed werken of afwezig zijn kan men ter hoogte van verschillende regio’s lymfoedeem ontwikkelen.
Bijvoorbeeld, afwezigheid van lymfeklieren en lymfevaten ter hoogte van de oksel kan lymfoedeem veroorzaken ter hoogte van de arm en/ of hand en/ of romp; afwezigheid van lymfeklieren en lymfevaten ter hoogte van het bekken kan lymfoedeem veroorzaken ter hoogte van één of beide onderste ledematen en/ of buik.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen primair of secundair lymfoedeem. Primair lymfoedeem is een aangeboren verstoring van het lymfestelsel. Secundair lymfoedeem is een verworven verstoring van het lymfestelsel door bijvoorbeeld chirurgie en/ of radiotherapie ter behandeling van kanker, door een trauma, door een infectie, …
Na diagnosestelling wordt het lymfoedeem geëvalueerd en wordt een behandelplan op maat opgesteld in combinatie met manuele lymfedrainage.
Lipoedeem
Lipoedeem is een chronische aandoening en betekent letterlijk vet- en vochtophoping. Het is een stoornis in de aanmaak van vetweefsel en ook de afvoer van vocht via de lymfevaten verloopt niet optimaal. Daardoor stapelt vet en vocht zich onderhuids op. Lipoedeem komt voornamelijk voor bij vrouwen en wordt meestal pas zichtbaar aan het einde van de puberteit. Lymfoedeem veroorzaakt geen lipoedeem. Maar bij lipoedeem kan wel een lymfoedeem-component ontstaan. In dit geval spreekt men van lipolymfoedeem.
Behandeling
Lichaamsbeweging helpt om de lymfevaten te stimuleren. Naast lichaamsbeweging is compressietherapie aangewezen. Als er sprake is van een duidelijke lymfoedeem component, kan soms aanvullende therapie worden gegeven zoals manuele lymfdrainage en windeling gevolgd door het dragen van aangemeten steunkousen.
Veneus oedeem
Veneus oedeem is een vochtophoping ten gevolge van een veneuze dysfunctie, meestal ter hoogte van de onderste ledematen en kan unilateraal of bilateraal voorkomen. Het oedeem heeft een dynamisch karakter en neemt toe zonder behandeling. De belangrijkste ontstaansreden is een slecht functioneren van de kleppen in de aderen (zowel het oppervlakkig als diepe systeem kan aangetast zijn).
Veneus oedeem komt voornamelijk voor bij ouderen al zijn er specifieke oorzaken waardoor men ook op jongere leeftijd getroffen kan worden door een veneus oedeem. Enkele specifieke oorzaken zijn zwangerschap, trombosevorming met beschadiging van de kleppen en hartfalen. Andere oorzaken van veneus oedeem zijn spataders (primair of secundair), post-trombotisch syndroom en chronische veneuze insufficiëntie.
Behandeling
De behandeling van veneus oedeem is er op gericht om de opstapeling van bloed in de venen te vermijden. Het is vaak een symptomatische behandeling omdat de schade aan de venen/kleppen niet hersteld kan worden. Buiten medicatie wordt er zeer veel gebruikt gemaakt van compressietherapie. Elevatie en vooral oefeningen kunnen de compressietherapie ondersteunen.